Z szeroko rozumianym „pojęciem oddłużanie” nieodłącznie  związane jest zapobieganie dalszemu zadłużaniu a także weryfikacja zgłaszanych roszczeń, tak aby do zapłaty pozostawały jedynie te bezsporne. Dlatego też, otrzymując skierowany przeciwko sobie nakaz zapłaty z którym się nie zgadzamy należy natychmiast  wnieść  do sądu sprzeciw/zarzuty od nakazu zapłaty, w czym skutecznie może pomóc adwokat lub radca prawny specjalizujący się w prawie cywilnym, w tym w sprawach związanych z oddłużaniem.

Czym jest nakaz zapłaty?

Jest to orzeczenie sądowe wydawane na posiedzeniu niejawnym bez udziału stron wyłącznie na podstawie treści pozwu oraz załączonych do niego dokumentów. Nakazy zapłaty mogą być wydawane:

• w postępowaniu upominawczym
• w postępowaniu nakazowym
• w postępowaniu elektronicznym

Postępowanie upominawcze ma miejsce kiedy strona, która dochodzi roszczenia pieniężnego występuje w trybie upominawczym o wydanie nakazu zapłaty. Gdy sąd uzna roszczenie za zasadne, zostanie wydany nakaz.

Przesłanki do wydania nakazu w postępowaniu upominawczym:

• roszczenie jest zasadne
• przytoczone okoliczności nie budzą wątpliwości
• zaspokojenie roszczenia nie zależy od świadczenia wzajemnego
• miejsce pobytu pozwanego jest znane a doręczenie mu nakazu może nastąpić w kraju

Sprzeciw od nakazu zapłaty

Zgodnie z art. 502 Kodeksu Postępowania Cywilnego po otrzymaniu nakazu dłużnik może w terminie dwóch tygodni wznieść sprzeciw do sądu. Niewniesienie sprzeciwu w terminie lub wniesienie go nieskutecznie (np. z nieuzupełnionymi brakami formalnymi) prowadzi do uzyskania przez nakaz skutków prawomocnego wyroku.

Przy wnoszeniu sprzeciwu należy pamiętać o tym aby:

• podnieść wszelkie zarzuty względem pozwu
• wskazać czy zaskarża się nakaz w całości/ w części
• wskazać okoliczność faktyczne oraz dowody na ich potwierdzenie

W postępowaniu nakazowym sąd wydaje nakaz zapłaty, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego albo świadczenia innych rzeczy zamiennych, zawrze w pozwie wniosek o rozpoznanie sprawy w postępowaniu nakazowym, a okoliczności uzasadniające dochodzone żądanie są udowodnione dołączonym do pozwu:

1. dokumentem urzędowym,
2. zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem;
3. wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu;
4. zaakceptowanym przez dłużnika żądaniem zapłaty, zwróconym przez bank i nie zapłaconym z powodu braku środków na rachunku bankowym;
5. wekslem, czekiem, warrantem lub rewersem, których prawdziwość i treść nie nasuwają wątpliwości;
6. umową handlową, dowodem spełnienia wzajemnego świadczenia niepieniężnego oraz dowodem doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku;
7. wyciągiem z ksiąg bankowych, opatrzonym podpisem upoważnionej osoby oraz dowodem doręczenia dłużnikowi pisemnego wezwania do zapłaty.

Zgodnie z przepisami o postępowaniu nakazowym, powód zyskuje pewne korzyści:

• niższe koszty postępowania;
• tytuł zabezpieczenia, wykonywalny bez konieczności nadania klauzuli wykonalności;
• natychmiastowa wykonalność – po upływie dwóch tygodni, nakaz staje się prawomocny, a powód może udać się do komornika celem wszczęcia egzekucji.

Zarzuty od nakazu zapłaty

Zarzuty od nakazu zapłaty w postępowaniu cywilnym są wyrazem braku udzielenia przez pozwanego zgody na wydany przeciw niemu nakaz zapłaty. Jest to środek odwoławczy, przysługujący wyłącznie od nieprawomocnego nakazu zapłaty. 

Zgodnie z pouczeniem dołączanym do nakazu zapłaty, pozwanemu przysługuje termin dwóch tygodni na wniesienie zarzutów od tego nakazu. W razie niewniesienia zarzutów w określonym terminie istnieje możliwość jego przywrócenia w następujących przypadkach:

• choroba pozwanego,
• klęska żywiołowa,
• katastrofa,
• mylna informacja o terminie wniesienia zarzutów.

Zarzuty od nakazu zapłaty należy wnieść na piśmie. W sprawach, w których pozew został wniesiony na urzędowym formularzu, zarzuty również muszą być wniesione na formularzu.

Warto zaznaczyć, że wniesienie zarzutów od nakazu w postępowaniu upominawczym nie powoduje, że nakaz traci natychmiastową wykonalność. Pozwanemu przysługuje jednak możliwość złożenia od sądu wniosku o zawieszenie wykonalności.

Elektroniczne postępowanie upominawcze zostało wprowadzone jako odrębne postępowanie, mające charakter wezwania do zapłaty w sprawach, w których stan faktyczny nie jest skomplikowany i nie wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego. Powód wnosi pozew o zapłatę poprzez wypełnienie elektronicznego formularza na stronie internetowej www.e-sad.gov.pl.

Podsumowując, zasądzenie w nakazie zapłaty określonej kwoty, nie oznacza  jeszcze że dłużnik jest zobowiązany do jej zapłaty. W przypadku skutecznego zaskarżenia nakazu zapłaty, sprawa zostaje rozpoznana przez sąd na zasadach ogólnych i w toku postępowania dłużnik może się bronić,  w  czym pomóc może skorzystanie z pomocy adwokata lub radcy prawnego specjalizującego się w oddłużaniu. 

Joanna Jerzmanowska

Autorka jest studentką prawa na Uniwersytecie Łódzkimi. Praktykantka w kancelarii adwokata Sebastiana Głogowskiego oraz adwokata Piotra Majewskiego w Łodzi.