Upadłość konsumencka to instytucja, która została wprowadzona do prawa polskiego w 2009 roku. Jej podstawowy cel to oddłużenie niewypłacalnego dłużnika. Statystyki pokazują, że z roku na rok liczba osób ogłaszających swoją upadłość rośnie. Do Kancelarii w Łodzi coraz częściej zgłaszają się klienci zainteresowani tym tematem i poszukujący odpowiedzi na nurtujące pytania u prawników specjalizujących się w tej dziedzinie. Dlatego w dzisiejszym wpisie odpowiemy na pytania, czym jest upadłość konsumencka, kto może ją ogłosić i jakie dokumenty należy przygotować.
CZYM JEST UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA I KTO MOŻE JĄ OGŁOSIĆ?
Upadłość konsumencka jest potocznym określeniem ,,postępowania upadłościowego wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej”. W związku z powyższym, upadłość konsumencka jest skierowana jedynie do osób, które nie prowadzą działalności gospodarczej albo prowadziły taką działalność w przeszłości i aktualnie przedsiębiorcami już nie są (decydujące jest wykreślenie wpisu z rejestru CEIDG). Są to osoby, które z różnych przyczyn stały się niewypłacalne - ich dochody są niewystarczające, brak jest realnej możliwości, aby pokryć zaległe zobowiązania.
Upadłość konsumencka to postępowanie przeprowadzane przez sąd, które ma na celu oddłużenie osoby wnioskującej o upadłość z części lub nawet z całości zadłużenia. Aby ubiegać się o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, należy złożyć odpowiedni wniosek do sądu oraz wnieść opłatę w wysokości 30 zł. W przypadku uwzględnienia wniosku o ogłoszenie upadłości, osoba ogłaszająca upadłość musi liczyć się z tym, że składniki jej majątku wejdą do masy upadłościowej, która sukcesywnie będzie spieniężana przez syndyka. Następnie, sąd ustali plan spłaty wierzycieli – czyli upadły będzie co miesiąc musiał uiszczać określoną kwotę na rzecz spłaty zaległych zobowiązań. Co ważne, jeżeli dłużnik stał się niewypłacalny w sposób nieumyślny, sąd ustala czas spłaty wierzycieli na okres od roku do lat trzech. Po wykonaniu planu spłaty, reszta zobowiązań upadłego ulega umorzeniu. Jednakże w przypadku, gdy sytuacja dłużnika jest bardzo ciężka i zostanie on uznany za niezdolnego do jakiejkolwiek spłaty zobowiązań, sąd może postanowić o całkowitym umorzeniu długów bez ustalania planu spłaty wierzycieli.
W marcu 2020 roku weszła w życie nowelizacja przepisów o upadłości konsumenckiej. Przed nowelizacją, na szansę uwzględnienia przez sąd wniosku o ogłoszenie upadłości nie mogły liczyć osoby, które w stan niewypłacalności wprowadziły się umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Obecnie, sytuacja, czy dłużnik wprowadził się w stan niewypłacalności z premedytacją czy też nie również jest przez sąd badana, ale na późniejszym etapie postępowania, już po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku. Sąd bierze te kwestie pod uwagę w momencie ustalania planu spłaty wierzycieli. Jeżeli dana osoba wprowadziła się w stan niewypłacalności umyślnie lub na skutek rażącego niedbalstwa, sąd ustala plan spłaty wierzycieli od minimum 3 do 7 lat.
JAKIE DOKUMENTY NALEŻY PRZYGOTOWAĆ?
Do ogłoszenia upadłości konsumenckiej należy odpowiednio się przygotować i zgromadzić niezbędne informacje oraz dokumenty. W pierwszej kolejności, należy dokonać aktualnego spisu składników swojego majątku wraz z ich szacunkową wyceną i informacją, gdzie dany składnik obecnie się znajduje. Jest to spis obejmujący m. in.:
- samochody
- nieruchomości
- sprzęty AGD i RTV
- oszczędności w gotówce
- środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym itd.
Natomiast dokumenty dołączane do wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, to nic innego, jak dowody na okoliczności wskazane w uzasadnieniu wniosku. Przykładowo, jeżeli przyczyną niewypłacalności jest stan zdrowia, do wniosku należy dołączyć wszelką dokumentację medyczną, czyli: zaświadczenia o aktualnym stanie zdrowia, potwierdzenia pobytów w szpitalu, przeprowadzonych operacjach itd. Oprócz tego, będą to m. in.:
- umowy kredytów, pożyczek
- wezwania do zapłaty
- wszelkiego rodzaju pisma od komornika w sprawie postępowań egzekucyjnych
- zaświadczenia o otrzymywanych dochodach – umowy o pracę, decyzje z ZUS o o wysokości emerytury/renty
- wypowiedzenie umowy o pracę
- w przypadku pozostawania w związku małżeńskim i istnienia wspólności majątkowej – dokument poświadczający otrzymywane dochody przez współmałżonka – w tym miejscu należy przytoczyć uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2019 r. III CZP 7/19: Z dniem ogłoszenia upadłości małżonka, nieprowadzącego działalności gospodarczej (art. 4911 i nast. ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe, tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 498 z późn. zm.), pozostającego w ustroju wspólności majątkowej, między małżonkami powstaje rozdzielność majątkowa, a majątek wspólny, którego podział nie jest dopuszczalny, wchodzi do masy upadłości.
Postępowanie w sprawie o ogłoszenie upadłości konsumenckiej z pozoru może wydawać się proste, jednakże już na etapie wypełniania wniosku (przede wszystkim konstruowania uzasadnienia) i gromadzenia niezbędnych informacji, mogą pojawić się problemy, które prawnik specjalizujący się w tej dziedzinie będzie potrafił szybko rozwiązać. W celu zasięgnięcia porady dotyczącej upadłości konsumenckiej, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią w Łodzi.