505 567 895 507 692 160 kancelaria@gm-adwokaci.pl Łódź, ul. Kilińskiego 177 lok. 2

Obrona w postępowaniu karnym

Adwokat Sebastian Głogowski oraz adwokat Piotr Majewski zapewniają obronę w postępowaniu karnym na każdym jego etapie. Kancelaria mieści się w Łodzi, więc podstawowym obszarem działania są Łódź, Zgierz, Pabianice, Brzeziny, Piotrków Trybunalski, ale obsługujemy również klientów na obszarze całego kraju. Posiadanie dobrego adwokata jako obrońcy jest niezwykle istotne dla ochrony praw podejrzanego/oskarżonego, dlatego ważny jest wybór odpowiedniego adwokata.

Każdy człowiek ma prawo do obrony w postępowaniu karnym – jest to uprawnienie wyprowadzane z art. 42 ust. 2 Konstytucji RP (Każdy, przeciw komu prowadzone jest postępowanie karne, ma prawo do obrony we wszystkich stadiach postępowania. Może on w szczególności wybrać obrońcę lub na zasadach określonych w ustawie korzystać z obrońcy z urzędu), art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz z art. 6 Kodeksu postępowania karnego (Oskarżonemu przysługuje prawo do obrony, w tym prawo do korzystania z pomocy obrońcy, o czym należy go pouczyć). Prawo do obrony ma charakter bezwzględny oraz przysługuje przez całe postępowanie i we wszystkich jego stadiach (w postępowaniu przygotowawczym, przed sądem I instancji, przed sądem II instancji, w postępowaniu karnym wykonawczym, kasacyjnym oraz o wznowienie postępowania). Ani oskarżonego ani podejrzanego nie wolno zmuszać do dostarczania dowodów na swoja niekorzyść oraz nie istnieje wobec nich obowiązek dowodzenia swojej niewinności.

Kim jest oskarżony/podejrzany i jakie ma uprawnienia?

Według art. 71 § 2 kpk, za oskarżonego uważa się osobę, przeciwko której wniesiono oskarżenie do sądu, a także osobę, co do której prokurator złożył wniosek o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego   i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar (art. 335 § 1 kpk) lub wniosek o warunkowe umorzenie postępowania. Oskarżony jest stroną postępowania karnego toczącego się przed sądem. Jego podstawowym uprawnieniem jest prawo do obrony, które występuje w dwóch znaczeniach: jako prawo o charakterze materialnym oznacza możliwość obrony przed stawianym zarzutem, natomiast w aspekcie formalnym jest to prawo do posiadania obrońcy oraz objęte są tym pojęciem wszelkie instrumenty, w które ustawodawca wyposażył obrońcę. Obrona formalna może być dobrowolna (wówczas powołanie obrońcy zależy od woli oskarżonego) lub obligatoryjna. Sytuacje, w których obrona formalna ma charakter obowiązkowy zostały wyliczone w art. 79 i 80 kpk:

Adwokat jako obrońca

Obrońcą może być wyłącznie osoba uprawniona według przepisów o ustroju adwokatury lub ustawy o radcach prawnych, czyli adwokat wpisany na listę adwokatów lub radca prawny niepozostający w stosunku pracy z innym podmiotem. Oskarżony może mieć jednocześnie nie więcej niż 3 obrońców. Obrońcę ustanawia sam oskarżony; jeżeli jednak jest on pozbawiony wolności, może tego dokonać inna osoba, o czym niezwłocznie należy zawiadomić oskarżonego. Wówczas obrona ma swoje źródło w porozumieniu między obrońcą a oskarżonym. Oskarżony, który nie ma obrońcy z wyboru może zażądać, aby wyznaczono mu obrońcę z urzędu, jeżeli w należyty sposób wykaże, ze nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. Obrońca z urzędu wyznaczany jest z listy obrońców. Oskarżony tymczasowo aresztowany może porozumiewać się ze swym obrońcą podczas nieobecności innych osób oraz korespondencyjnie. Jednakże, w postępowaniu przygotowawczym prokurator, udzielając zezwolenia na porozumiewanie się, może zastrzec w szczególnie uzasadnionych przypadkach, zważywszy na dobro wymiaru sprawiedliwości, swoją obecność przy kontakcie, a także obecność osoby upoważnionej oraz kontrolę korespondencji przed upływem 14 dni od dnie tymczasowego aresztowania (art. 73 kpk).

Z prawa do obrony wyprowadza się kolejne uprawnienia oskarżonego, jakimi są:

Obecność oskarżonego na rozprawie co do zasady nie jest obowiązkowa, bowiem prawo do udziału w rozprawie jest de facto uprawnieniem, a nie obowiązkiem. Wyjątek stanowią sprawy o zbrodnie, w których oskarżony musi być obecny podczas przedstawienia przez oskarżyciela zarzutów oskarżenia (art. 355 kpk) oraz przesłuchania oskarżonego (art. 386 kpk).

Na oskarżonym (jak i na podejrzanym) ciążą następujące obowiązki (art. 74, 75 kpk):

Dobry obrońca potrafi zapewnić oskarżonemu pełną realizację jego praw, a także dba, by organy procesowe nie ograniczały uprawnień oskarżonego.

Od oskarżonego należy odróżnić podejrzanego. Podejrzany to według art. 71 § 1 kpk osoba, co do której w toku śledztwa lub dochodzenia wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów albo której bez wydania takiego postanowienia postawiono zarzut w związku z przystąpieniem do przesłuchania w charakterze podejrzanego.
§ 3 wyżej wspomnianego artykułu wskazuje, że jeżeli w kodeksie zostało użyte sformułowanie „oskarżony”, odpowiednie przepisy stosuje się także do podejrzanego. Podejrzany z chwilą wniesienia aktu oskarżenia do sądu albo wniosku o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar albo wniosku o warunkowe umorzenie postępowania staje się oskarżonym – stroną postępowania sądowego. Podejrzany jest stroną jedynie w postępowaniu przygotowawczym. Przed pierwszym przesłuchaniem podejrzany otrzymuje na piśmie pouczenia o przysługujących mu uprawnieniach oraz obowiązkach, które są takie same jak uprawnienia i obowiązki oskarżonego.

„Podejrzany” oraz „osoba podejrzana” nie są pojęciami tożsamymi. Osoba podejrzana jest podejrzewana o popełnienie przestępstwa, ale nie wydano wobec niej postanowienia o przedstawieniu zarzutów. Nie jest ona stroną żadnego postępowania, zatem nie przysługuje jej prawo do obrony. Wobec osoby podejrzanej można przeprowadzić badania wymienione powyżej i pobrać wymieniony powyżej materiał biologiczny (art. 74 kpk), a także zatrzymać w razie ucieczki, ukrycia się lub zatarcia śladów, gdy nie można ustalić jej tożsamości, zatrzymać i przymusowo doprowadzić oraz przeszukać, zarządzić podsłuch telefoniczny oraz zbadać z użyciem wariografu przez biegłego za zgodą osoby podejrzanej (art. 192a kpk).

Zapraszamy do kontaktu z kancelarią w Łodzi.