Przedawnienie roszczeń bankowych.

Przedawnienie roszczeń bankowych.

Dla osób, które zawarły umowy kredytowe we frankach czas przyspieszył. Czy ich roszczenia nie uległy już przedawnieniu? Czy „frankowicze” mogą dochodzić roszczeń wobec banków w przypadku umowy zawartej ponad 10 lat temu?

Instytucja przedawnienia roszczenia ma za zadanie usunąć stan niepewności prawnej w sytuacji, gdy uprawniony przez bardzo długi okresu czasu nie wykonuje swoich uprawnień względem dłużnika.

Odpowiadając na pytanie zawarte w tytule – część roszczeń wynikających z zawartego z baniem kredytu przedawnia się z każdym dniem. Jak pisaliśmy w poprzednim artykule, jeżeli orzeczeniem sądu zostanie stwierdzone, iż w umowie występują zakazane postanowienia umowne, co w konsekwencji doprowadzi  do jej unieważnienia, dojdzie wówczas do konieczności obustronnego zwrotu otrzymanych przez klienta oraz bank świadczeń. Po stronie klienta powstanie roszczenie o zwrot nienależnego świadczenia. Tego rodzaju roszczenie ma niewątpliwie charakter majątkowy, co powoduje iż podlega przedawnieniu.

W tym miejscu należy zadać pytanie czy świadczenia z umowy podlegają zwrotowi w całości? Czy część z nich się nie przedawniła?

Zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 118 Kodeksu cywilnego, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia - wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata.  Koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata. Jednakże przepis, ten obecne brzmienie otrzymał w związku z nowelizacją z lipca 2018 r. Przed zmianą przepisów termin przedawnienia wynosił dziesięć lat.

Które więc termin stosować?

Przy dochodzeniu roszczeń od banku kluczowe znaczenie dla „frankowiczów” będzie miała data zawarcia umowy kredytu z bankiem. Dla osób, które zawarły umowę kredytu, przed zmianą przepisów o przedawnieniu, stosuje się 10-letni termin. Jednak należy pamiętać o tym, iż przedawnienie nie dotyczy całości zawartej umowy, a poszczególnych rat kredytu. Zatem, jeśli konsument zawarł umowę kredytową przed październikiem 2009 roku – możliwość dochodzenia zwrotu części zapłaconych rat z jego umowy już się przedawniła i tej przedawnionej części nie będzie już mógł dochodzić przed sądem.

Jakie terminy przedawnienia stosować w razie uznania umowy kredytowej za nieważną do roszczeń banków wobec klientów?

Roszczenie związane z umową kredytu, jest związane z prowadzoną przez bank działalnością gospodarczą, tak więc termin przedawnienia roszczeń banku wynosi 3 lata.

Co w sytuacji, gdy kredyt został zaciągnięty wcześniej niż 10 lat temu lub został spłacony?

Prawo nie wyklucza dochodzenia roszczeń przez osoby, które zawarły umowy kredytowe przed 10 latu. Jest to związane właśnie z tym, iż okres przedawnienia liczony jest oddzielnie dla każdego świadczenia, a zatem w odniesieniu do rat kredytu, termin liczony jest oddzielnie dla każdej z rat. Dlatego też możliwość dochodzenia swoich roszczeń mają konsumenci, którzy umowę kredytową zawarli wcześniej, niż 10 lat temu. Wówczas trzeba jedynie pamiętać, by wysokość żądania powinna zostać pomniejszona o kwoty jakie zostały wpłacone ponad 10 lat przed złożeniem pozwu.

Istotne jest też to, że nawet całkowita spłata kredytu nie uniemożliwia dochodzenia swoich praw przed sądem. Nie ma znaczenia spłata kredytu w sytuacji, gdy zawarta umowa zawierała klauzule abuzywne i nosiła znamiona nieważności. Przed sądem bowiem postępowanie toczyć się będzie w sprawie zwrotu nienależnie otrzymanego przez bank świadczenia, czyli na podstawie umowy nieważnej lub zawierającej niedozwolone postanowienia umowne. Warunek jest jeden:  całkowita spłata nie mogła nastąpić dawniej niż 10 lat przed wytoczeniem powództwa.

Z uwagi na powyższe, odkładanie decyzji o wystąpieniu z roszczeniami przeciwko bankowi może spowodować, iż upłynie termin przedawnienia, co uniemożliwi dochodzenia należności wynikających ze stwierdzenia nieważności postanowień umownych bądź całej umowy. Bieg terminu przedawnienia można przerwać, m.in. wnosząc powództwo do sądu. Co istotnie, przerwaniu ulega wówczas biegu przedawnienia zgłoszonego roszczenia w takim rozmiarze, jaki został zgłoszony w żądaniu.